Handelen in wijn? Het is niet het meest voor de hand liggende voor de gemiddelde christen. Drank neigt en leidt immers tot verslaving, diefstal en oneerlijkheid, wordt vaak gedacht. Tegelijkertijd: Jezus veranderde water in wijn. Dus zo gek is een wijnhuis starten ook weer niet. Zeker niet voor Andreas en de rest van de Friese familie Van den Berg, als je weet hoe zij Gods leiding hierbij ervaren. En ja, soms krijgen ze zelfs minder omzet door alcoholisten van de drank af te helpen.
Het geestelijke avontuur van Unik Wijnhuis begint voor Andreas in 2006, al wordt het eigenlijke zaadje al eerder geplant. Hij is dan directeur bij een landelijke keten in bedrijfscatering en verantwoordelijk voor 750 personeelsleden. “In die tijd werkte ik zestig tot zeventig uur in de week en was ik alleen maar bezig met aandeelhouders van het bedrijf tevreden houden. Het ging hoofdzakelijk om geld. Dat vond ik geen leuke drijfveer. Ik zei tegen God: ‘Ik wil wel wat anders, wat persoonlijker worden.’”‘
Naar de fles grijpen’
Kort daarna belandt het cateringbedrijf in een fusie en Andreas weet dat het zijn tijd is om te stoppen. De Fries wordt daarna wel teruggeworpen op zichzelf: “Ik miste de mensen, de meetings, het uit eten gaan, de mooie restaurants, de contacten met klanten.” Omdat het ‘kriebelde’, schrijft hij een ondernemingsplan voor een eigen cateringbedrijf. Alleen zien de banken er geen brood in. Dat wordt voor hem reden om naar de fles te grijpen. Spreekwoordelijk dan, want onderdeel van het plan was een eigen slijterij en wijnhuis voor bedrijven. En dát deel van het plan gaat hij opstarten.
Doorlopende leerschool
Het wordt het begin van een reis met tegenslagen, of zoals hij het zelf noemt: ‘stageopdrachten bij een doorlopende leerschool’. “Mijn leven lang was ik heel gedreven om te presteren; ‘kan niet’ kende ik niet. Ik deed altijd alles om te laten zien dat ik het wél kon.” Bij de start van het bedrijf besluit hij echter om alles aan God over te laten; een soort hernieuwde, onvoorwaardelijke en volledige keuze voor leven met Hem. “Ik wilde alleen nog maar in afhankelijkheid van God leven. Maar dat ging niet heel makkelijk”, bekent hij terugkijkend.
Talloze bijna-faillissementen
In dezelfde periode gaf zoon Stefan aan ook voor zichzelf te willen beginnen. “Als God het goed vindt …”, dacht starter Andreas. Dit kon immers geen toeval zijn. Toch was zijn vrouw Gerda nog niet enthousiast en overtuigd van de plannen. Dat veranderde, toen zij de ingeving kreeg voor de bedrijfsnaam Unik (zie kader). De volgende les die het bedrijf kreeg? Opdrachtgevers vinden. “Vanuit mijn cateringwerk had ik contacten in heel Nederland, maar het minste bij ons in het noorden.” Een moeizame tijd volgde. Een paar keer dacht hij zelfs: “We gaan failliet. Maar dát waren de momenten waar ik achteraf gezien in de leerschool zat. Dan kwamen we bijvoorbeeld 20.000 euro te kort, en zei God: ‘Je hebt nog een potje voor later.’”
‘Kom maar op’
Bijna-faillissementen en potjes die op wonderbaarlijke wijze boven water kwamen, het overkwam het gezin meerdere keren. Na zes keer had de wijnhandelaar zijn les in afhankelijkheid van God geleerd. Tegenwoordig denkt hij als het spannend wordt zelfs rustig: “Kom maar op. God voorziet, op welke manier dan ook.” Zo ook in coronatijd; een tijd die voor Unik veel consequenties had. “Op zondagavond kwam het besluit van de regering dat we de zaak ’s avonds om zes uur op slot moesten doen. Toen we op maandag op het werk kwamen, hadden we dan ook niets te doen. Maar ik zag een nieuwe stageopdracht van God en zei zoals gewoonlijk: ‘Kom maar op, wat gaan we doen?’”
Buit voor Josafat
Deze periode voelde voor de Vandenbergjes als het verhaal van Josafat uit het Bijbelboek Kronieken: “Josafat was bang toen het leger eraan kwam en zei in zijn angst tegen God: ‘Wat moet ik doen?’ Toen bad en vastte hij. Tot iemand uit het volk, geïnspireerd door Gods geest, zei: ‘Josafat, het is niet jouw strijd, maar de Mijne. Jij hoeft niets te doen, alleen toe te kijken.’ Josafat geloofde het en keek vervolgens toe hoe God het hele leger van de vijand vernietigde. Daarna kreeg hij drie dagen de tijd om alle buit binnen te halen. Als je aan God vraagt, gelooft en de overwinning van God geschonken krijgt, mag je de buit binnen halen.” En dát is ook precies wat er daarna bij Andreas en zijn gezin gebeurde.
Buit voor familiebedrijf
Op die bewuste corona-maandagmorgen ging het hele gezin aan tafel zitten om God te vragen: ‘Wat wilt U dat we gaan doen?’ Daar rolden drie punten uit, die ze doorvoerden. De belangrijkste twee: de deuren van de slijterij elke dag eerder openen (mét uitleg op de ramen waarom ze dit als familiebedrijf deden) én supermarkten aanbieden om de complete drankinrichting en het voorraadbeheer van inpandige slijterijen over te nemen. Het resultaat: “Eind vorig jaar hadden we zelfs een betere omzet dan vóór corona. En onze winst verdubbelde, terwijl de horeca nog steeds op slot zat!”
Gezegend water voor Oekraïne
Ook voor een recentere ‘stageopdracht’ slaagde het wijnhuis, in dit geval met hulp aan Oekraïne. “Ik vroeg aan God: ‘Wat kan ik doen?’” Vlak daarna hoorde hij dat de 4e Musketier van alles nodig had: luiers, slaapzakken, eten, water. “Als drankengroothandel sprak het water me natuurlijk meteen aan. Na wat afstemming ging ik ervoor om twintig pallets water te leveren.” Hij vertelde het verhaal aan zijn leverancier en bestelde de twintig pallets. Omdat die dacht dat het om sponsoring ging, werd de bestelling echter geweigerd.
Toen de leverancier door kreeg dat het verhaal anders lag en de drijfveer van Andreas ontdekte, schónk hij de levering uiteindelijk. Zelfs met de melding dat hij méér zou doneren als dat nodig was. “Het draaide dus om de vraag: ‘Wat kan ik doen?’ Ik had zelf geen idee, maar je ziet hoe Jezus dit leidt; zonder dat wij het vingertje opheffen naar zo’n leverancier of zeggen dat we het anders willen.”Als het dan anders gaat dan je zelf denkt of hoopt, word ik juist geïnteresseerd en denk: ‘Waar wil God me naartoe hebben?’
Als het anders loopt dan gedacht
Om die leiding vraagt Andreas letterlijk elke dag. “Daar neem ik ’s morgens de tijd voor. Ik vraag met lege handen aan Hem wat ik deze dag mag doen. God heeft ons immers manna gegeven in de woestijn, want je hebt maar voor één dag brood nodig. Als het dan anders gaat dan je zelf denkt of hoopt, word ik juist geïnteresseerd en denk: ‘Waar wil God me naartoe hebben?’ Dan sta ik even stil en kijk ik wat ik moet doen.”
Keuzes: mens of geld?
Kijken wat te doen speelt binnen de familie ook als het gaat om relaties met drankverslavingen. “We proberen het vertrouwen van die persoon dan te winnen en laten zien dat we oprecht zijn. We zeggen niet dat je niet mag drinken, maar zijn geïnteresseerd in de persoon. In wat hem of haar bezighoudt. Merkt deze mens dat ‘ie geaccepteerd wordt om wie die is? Dán kijken we of we deze persoon kunnen helpen. Ja, het is op die manier wel eens gelukt om iemand gezonder te laten leven, zonder drank. ‘Dat gaat ten koste van je omzet’, zei iemand. Maar de mens is belangrijker dan het geld.”
Dat zo’n redding écht verandering teweegbrengt, blijkt wel uit het feit dat een vroegere klant en alcoholist tegenwoordig elke week in de zaak helpt. “Hij wil graag een beetje bij ons in de buurt blijven. ‘Ik vergeet jullie nooit; jullie staan altijd op mijn netvlies’, zei hij pasgeleden nog.” Waarop Andreas liefdevol antwoordde: “Ik heb liever dat Jezus op je netvlies staat.” Maar dat is (nog) een brug te ver.
Toekomst van het familiebedrijf
Inmiddels heeft Andreas de leeftijd dat hij nadenkt om de business aan zijn kinderen over te dragen. Een tijdje geleden vroeg hij zich wel af hoe hij ze dat moest vertellen. “De jongens lopen namelijk geregeld naar mij om dingen te vragen.” Althans, dat déden ze. Tot hijzelf corona kreeg en ook daarna nog een tijd met andere gezondheidsproblemen thuis moest blijven. “Toen ik terugkwam, bleek het bedrijf gewoon verder te zijn gegaan. Ze bleken het zelfs wel prettig te hebben gevonden zonder mij.” Het is voor de ondernemer weer het bewijs hoe het in het geloof werkt: “Jezus bracht dat weer zo mooi in kaart!”
De zelfstandigheid van de jongens bouwen ze inmiddels uit. “Ik werk nu uit huis en ben er alleen als het nodig is. Verder maken we een plan om de continuïteit te waarborgen. Als dat niet lukt, zit er menselijkerwijs geen overname in, maar ook hier vragen we aan God wat we in dit geval mogen doen. In ieder geval is het U en ik – we mogen het samen met God doen en elkaars talenten gebruiken. Dán kunnen we een eenheid worden.” Oproep: lever alles in
Als afsluiter wil de eigenaar nog graag iets meegeven aan de lezers van Business Contact. “Paulus zegt: ‘Ik verkondig gehoorzaamheid en geloof.’ Als je je hele hebben en houden aan Jezus geeft en zegt ‘vult U het maar in’, dan maak je de mooiste dingen mee. Maar dan moet je wel eerst dat hele proces door en álles inleveren.”
U en ik: Unik
Hoe laat je nu zien dat je een bedrijf hebt dat écht anders is? Andreas van den Berg (59) uit Leeuwarden en zijn gezin legden het voor aan God. Het antwoord dat ze kregen was het woord Unik, Zweeds voor ‘anders dan anders’. Het klonk eerst niet zo bijzonder, tot een van de zoons ontdekte dat je het kunt uitspreken als ‘U en ik’. Het laat zien hoe de familie in het leven staat: Als mens en bedrijf afhankelijk zijn van God. Het laat ook zien dat Unik verbonden is met de afnemers.
TEKST: LOES GROOTERS/PARTNERS IN TEKST | FOTO’S: RUTH DE JONG
Meer lezen? Dit artikel verscheen in Business Contact. Vraag een gratis proefexemplaar aan of neem een een abonnement en ontvang vier ik per jaar Business Contact magazine.
