Eind 2013 wordt Dick de Jong in zijn eigen bedrijf op non-actief gezet, omdat zijn samenwerkingspartner hem beschuldigt van diefstal. En zijn broers geloven dat. “Dan voel je je best heel diepgaan. Dat was best wel een dingetje dat aan je knaagt. En toen kwam het befaamde ‘uit-handen-geven-moment’ en ik ging op m’n knieën.”
De Alkmaarse ondernemer omschrijft het als ‘één van de mooiste momenten’ in zijn leven: in 2009 was het familiebedrijf Overdie namelijk een partnership aangegaan om een nieuw product te ontwikkelen. De toen 38-jarige ondernemer was helemaal in zijn element, eindelijk weer. “Een jaar daarvoor wilde ik er eigenlijk mee stoppen, maar dit was helemaal mijn ding. Later bleek dat onze samenwerkingspartner aan het stelen was, maar die gaf mij daarvan de schuld. En mijn broers geloofden de partner en niet mij.” Dat was trouwens niet het enige wat er op dat moment gebeurde. “Ik had ook een forse belegging lopen bij een hotel, maar dat ging failliet. En in dezelfde periode werd aan m’n vrouw de liefde verklaard door een collega van haar. En dat knaagt diep van binnen aan je fundamenten. Het maakt je super onzeker en onmachtig.”
Wrijving en verlies
Dick en Annemieke leren elkaar kennen tijdens een van de jeugdreizen van de kerk. Dick is de jongste van vier zoons en groeit op in een kerkelijk gezin. Geloof en kerk horen erbij, maar brachten niet per se vreugde in zijn leven. “Het was meer de vreze des Heren in de zin van vrees, dan van vreugde. Die vreugde heb ik later pas ontdekt.”
Zijn vader kocht in 1970 een bestaand bedrijf en noemde het Overdie. “Die naam komt van het riviertje de Die, dat langs Alkmaar liep. Er werd in die tijd een nieuw terrein aangelegd aan de andere kant van de Die, dus dat was over de Die. Vandaar Overdie. Die rivier is nu grotendeels gedempt. We hebben het bedrijf nu tweeënvijftig jaar in de familie, maar daarvoor was het ook een familiebedrijf en zodoende bestaat het bedrijf al meer dan honderd jaar. We zijn met de vier broers in 1997 in het bedrijf getreden toen mijn vader met pensioen ging. Helaas is hij acht jaar later overleden aan darmkanker; anderhalf jaar ziekbed waarvan zeven maanden in het ziekenhuis. Hij is drieënzeventig geworden. Dat hakte er wel in bij ons. Je merkte dat er na het wegvallen van mijn vader een heel andere dynamiek ontstond tussen ons als broers. Mijn vader was altijd heel sturend aanwezig; vaders wil was wet en dan valt dat ineens weg. Dit zorgde voor de nodige wrijving onderling en dat duurde best een tijd.”
Product is vertrouwen
Op de website van Overdie wordt het bedrijf omschreven als ‘een familiebedrijf dat met meer dan 85 betrokken en deskundige collega’s ruim 100 jaar werkzaam is in de ijzer- en metaalrecycling en de verwerking ervan’. “Wij, als maatschappij, gooien met z’n allen heel veel weg in de grijze container. Dit afval wordt verbrand waarbij energie en warmte wordt opgewekt; een goed alternatief voor Russisch gas. Wat overblijft, zijn verbrande assen. Daar halen we nog een keer een product uit. Bijvoorbeeld zeldzame metalen die we weer terugbrengen in de keten, terwijl die normaal gesproken op een vuilstort zouden eindigen. Dat systeem is zich aan het ontwikkelen en dat hebben we in 2019 gekopieerd naar Duitsland. Daar ga ik vanmiddag nog even heen, en we kijken of we dat nog ergens anders kunnen doen. Je moet het zo zien: onze klanten zijn leveranciers van complexe metaalstromen. Daar moet ik het van hebben. Ik zeg weleens: ‘Ons product is vertrouwen.’ Onze klanten leveren in vertrouwen materiaal aan; wij sorteren dat dan en geven aan wat erin zit. Vervolgens sturen wij het weg voor verdere verwerking en daar wordt de feitelijke waarde bepaald. Op basis van die waarde rekenen wij af met de klant. We hebben dan van tevoren een percentage afgesproken. Dat is een enorm vertrouwensverhaal. Ik word ook weleens bedonderd, ook dat gebeurt.”
Geloof voorleven
“Ik zie zo veel God-momenten in mijn leven! Annemieke en mijn schoonmoeder hebben daarin een belangrijke rol gespeeld. De dag dat wij eigenlijk zouden trouwen, overleed Annemiekes vader. We hebben alles afgezegd. Uiteindelijk zijn we twee maanden later getrouwd.” Dick drukt met de duim tegen zijn trouwring, terwijl hij zijn rechterhand toont en zegt: “Ik heb de sterfdatum van mijn schoonvader in mijn trouwring staan, want die ringen waren al klaar. Die datum hebben we erin laten staan. Mijn schoonvader had een ziekbed van zes weken, waarbij hij vijf dagen voordat we zouden trouwen in het ziekenhuis werd opgenomen en na drie dagen in coma raakte. Er werd longkanker geconstateerd, maar hij bleek ook een bacterie in zijn hersenen te hebben die zijn hersenen opvrat. Het is heel snel gegaan. Dat was onwijs heftig voor Annemieke. Zij was op dat moment twintig, haar vader negenenveertig. Het was een bizarre achtbaan waarin je dan ineens zit. Mijn schoonmoeder heeft heel veel gehad aan een bevriende predikant. Die hielp haar bij de rouwverwerking en vertelde haar ook dat je boos mag zijn op God. Dat werd in die tijd niet gezegd in onze kringen, maar het is eigenlijk heel bijbels. En dat bracht heel veel bevrijding bij mijn schoonmoeder; ze leerde met haar rouw en boosheid omgaan. Het heeft haar heel dicht bij God gebracht. Ik zag die verandering bij haar want ze leefde het geloof voor.”
“Bij mij thuis was het heel anders. Mijn moeder was altijd redelijk afstandelijk; ze liet haar emoties niet zien. Het was: niet klagen, maar dragen. Ze heeft vroeger ook veel meegemaakt en daarom is ze denk ik hard geworden. Mijn moeder woonde in Putten en daar is toen die razzia geweest, waarbij alle mannen uit het dorp zijn weggevoerd. Laatst heeft ze er een keer met me over gesproken en dat zit heel diep bij haar. Bij mij ook, want het was voor het eerst dat ze diepe emotie liet zien.”
Totale overgave
“Mijn mooiste geloofsmoment was eind 2013. Ik was dus op non-actief gezet en zat thuis. Ik zat diep, want ik kreeg overal de schuld van en toen, eind november, kwam het befaamde ‘uit-handen-geven-moment’; het woestijnmomentje dat we allemaal nodig hebben, karaktervorming. Nou, wat er daarna gebeurde, is zo bijzonder! Binnen twee weken lag hier een factuur uit Amerika van een advocatenbureau voor een of andere overeenkomst, maar wij wisten helemaal van niks. Dus wij vroegen het advocatenkantoor het dossier op te sturen. De factuur was gericht aan het partnership, maar op het visitekaartje stond ons bedrijf als correspondentieadres; dat was de samenwerkingspartner even vergeten. De partner had machines verkocht aan Amerika en wij waren verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het gebruik van de techniek. We zouden deelnemen in de winsten uit de licentie, maar ze hadden in het geheim een overeenkomst gesloten, waarin een korting zou worden verleend aan de Amerikanen. Die korting bleek precies het bedrag te zijn dat wij zouden krijgen. Dus toen kwam alles naar boven en werd duidelijk dat de partner het geld in zijn zak stak. Toen geloofden mijn broers mij wel en hebben we de samenwerking met die partij beëindigd.”
Van verlies naar winst
“In maart 2014 hebben we de joint venture overgenomen. Tot dan toe waren we steeds aan het ontwikkelen geweest en maakten we verlies, vijf jaar lang; ontwikkelingen kost nou eenmaal geld. Maar vanaf de dag dat we alles overnamen, maakten we alleen maar winst. Dan ga je nog eens een keer terugkijken en in datzelfde jaar zijn Annemieke en ik betrokken geraakt bij een Kids Center in Namibië. We zijn daar samen geweest en na dat bezoek hebben Annemieke en ik onze eerste gift gedaan die pijn deed. We zijn vaak gewend te geven vanuit overvloed. Maar dan is het heel bijzonder dat Gods belofte ‘deel wat je hebt en Ik zal je nog veel meer geven’ zo bizar op gaat. Het gebeurt achter elkaar. In 2016 kwam het wijkcentrum in Heerhugowaard te koop. Er was een jonge gemeente die geïnteresseerd was en mij vroeg mee te denken en te helpen. Ik heb toen diverse gesprekken gevoerd en je merkt dan dat God gewoon voor je uit gaat. Dat wijkcentrum moest 1,1 miljoen kosten, veel te veel geld natuurlijk, en ik heb drie bakjes koffiegedronken met de stichting en na het derde bakje koffie zaten we ongeveer op de helft. Ook daar weer, je bouwt mee en doet een gift en als je dan ziet wat er terugkomt… Als ik zie hoe voorspoedig m’n bedrijf nu gaat, dat is echt bizar. Wij zitten in de oogsttijd.”
Profetieën
“Wij hebben actief ooit één klant benaderd en de rest staat aan de deur om te vragen of ze mogen leveren. Zo liep een islamitische Turk uit Duitsland eerst tien bedrijven voorbij en komt hier om te vragen of wij hem willen helpen. Vervolgens, een uur voordat wij het contract moesten ondertekenen in Istanboel, zakt die jongen van vierendertig in elkaar door een hartstilstand. Dood. Twee weken later tekent zijn vader, alleen is zijn vader uit heel ander hout gesneden. Hij is echt een Turk en zijn zoon woonde al jaren in Duitsland. Dus we zitten met een enorm cultuurverschil en ik ben nu heel hard een boek aan het lezen om moslims beter te leren kennen en begrijpen. Door politiek spel van die vader is de opdracht – die al ondertekend was – toch door onze vingers geglipt. Dat snap ik op zo’n moment ook niet. Er zijn hierover ooit drie profetieën uitgesproken. Die gaan over voormalig Rusland en dat moet wel via Turkije gaan, dus ik denk dat als we over een jaar weer bij elkaar zitten, ik je kan vertellen dat de deal alsnog doorgaat. Echt, dat geloof ik.”
TEKST: JEANNETTE COPPOOLSE | BEELD: LAURENS OVERTOOM
Meer lezen? Dit artikel verscheen in Business Contact. Vraag een gratis proefexemplaar aan of neem een een abonnement en ontvang vier ik per jaar Business Contact magazine.
